خوردگی لوله های صنعتی و تجهیزات در صنایع نفت و گاز

خوردگی در لوله های صنعتی، اتصالات صنعتی و به ویژه خوردگی در لوله های نفت و گاز را می توان به مدل های مختلفی طبقه بندی نمود. اما باید مهمترین شاخص برای دسته بندی خوردگی ها را در شکل ظاهری و مشخصات فیزیکی نوع فرسایش ایجاد شده در لوله دانست. در این شکل کاربر تنها با بررسی ویژگی های ظاهری لوله می تواند نوع خوردگی ایجاد شده را تشخیص دهد. در نهایت می توان به این نکته نیز اشاره نمود که عموما تمامی خوردگی ها از نظر ظاهر دارای وجه اشتراکات فراوانی هستند.

ﺧﻮردگی یکنواخت، ﺧﻮردگی گاﻟﻮاﻧﻴﻚ ﻳﺎ دو ﻓﻠﺰی، ﺧﻮردگی شیاری و حفره دار تنها بخشی از انواع مدل های خوردگی در لوله های فولادی می باشند. در نهایت باید به این نکته نیز توجه نمود که عموما خوردگی در لوله ها می تواند در هر فعالیت صنعتی رخ دهد. ﻳﻜﻲ از صنایعی ﻛﻪ دارای حجم بالایی خوردگی در زمان مدیریت کارها می باشد ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻔﺖ اﺳﺖ. صنعت نفت دارای ویژگی های منحصر به فردی فراوانی است. عدم توجه به این ویژگی ها می تواند میزان خوردگی در فلزات به کار رفته در این صنعت را تا حد قابل توجهی افزایش دهد.

در این مقاله از بلاگ ولو تجهیز به برسی انواع خوردگی، دلیل آن و جلوگیزی از آن میپردازیم.

خوردگی لوله های صنعتی و تجهیزات

لوله های صنعتی و اتصالات صنعتی به طور گسترده در صنعت نفت مورد استفاده قرار می گیرند. در نتیجه خوردگی در این قطعات می تواند حجم بالایی از خسارت مالی را برای این صنعت ایجاد نماید. آب یکی از عناصر اصلی است که در مسیر استخراج نفت از چاه به همراه نفت خارج می شود. ورود آب به خطوط اصلی انتقال نفت عامل اصلی ایجاد خوردگی در لوله های نفتی می باشد. در نتیجه آب همراه با مواد دیگری مانند گازهای CO₂ و H₂S از چاه های نفت خارج شده و تا حد زیادی سبب افزایش میزان خوردگی لوله ها و تجهیزات در صنایع نفت و گاز می شود. بخش عمده ای از خوردگی ایجاد شده در این صنایع به دلیل عدم دانش و تعامل کافی میان بخش های مختلف این صنعت می باشد.

در ادامه این متن ما قصد داریم تا دلیل اصلی ایجاد خوردگی در لوله های نفت را بررسی نماییم.

دلیل ایجاد خوردگی

لوله ها دارای انواع مدل های مختلفی می باشند. لوله فولادی، لوله استنلس استیل و لوله آلیاژی برخی از انواع مدل های لوله می باشند که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین می توان گفت که خوردگی در اثر تاثیر متقابل ماده و محیط بر هم ایجاد می گردد. در نتیجه این امر سبب می شود تا به تدریج مواد دچار تغییر شوند و حالت اولیه خود را از دست بدهند. محیط ایجاد فساد در لوله ها می تواند شامل هر محیطی که شامل آب و هوا است باشد. در نهایت لوله ها در اثر عوامل دیگری مانند تغییرات شیمیایی، میکروبی و فشار نیز می توانند دچار خوردگی شوند.

در این فرایند عموما  فلزات پالایش شده و لوله های صنعتی و اتصالات صنعتی ساختار اولیه خود را از دست می دهند. سپس این محصولات به تدریج به حالت اولیه خود باز می گردند. گاهی نیز مشاهده می شود که وقتی دو فلز غیر همجنس در تماس مستقیم با یکدیگر باشند فلزی که دارای حالت آند است به تدریج دچار خوردگی و زنگ زدگی می شود. این زنگ زدگی در لوله ها در دراز مدت سبب نشت و ترکیدگی لوله ها شده و سبب کاهش عملکرد آنها می گردد.

انواع خوردگی در لوله های فولادی

عموما جلوگیری از خوردگی در لوله فولادی کاری بسیار مشکل و غیر قابل توقف می باشد. در نتیجه همین امر سبب می شود تا سالانه خوردگی در انواع لوله ها خسارات قابل توجهی را در صنایع مختلف ایجاد کند. البته دشوار بودن فرایند جلوگیری از خوردگی در لوله های فولادی به مفهوم ناتوانی در اجرای این فرایند نیست. باید این نکته را در نظر گرفت که اگر کاربران لوله ها به ویژه نوع فولادی آنها در پروژه های عظیم نتوانند خوردگی را به درستی کنترل نمایند همین امر می تواند سبب بروز خسارات سنگین در صنایع شود. در نتیجه کاربران می توانند با ایجاد لایه های محافظتی در لوله ها تا حد قابل توجهی سبب کاهش خوردگی در آنها شوند.

در واقع کاربران می توانند با گالوانیزه کردن و یا رنگ کردن لوله ها در سطح آنها لایه ای محافظ ایجاد نمایند. مراقبت از لوله، جلوگیری از تماس مستقیم لوله با دیگر فلزات و تمیز نگه داشتن محیط کاربرد آنها می تواند سبب کاهش خوردگی در لوله شود.

جلوگیری از خوردگی در لوله های صنعتی و تجهیزات

همانگونه که در متن نیز به این مورد اشاره نمودیم لوله های صنعتی دارای انواع مدل های مختلف می باشند. اما نکته مهم در زمان کاربرد انواع اتصالات صنعتی این است که از چه روشی می توان میزان خوردگی و خسارت در این تجهیزات را کاهش داد. پوشش دهی لوله فولادی با موادی مانند پلی اتیلن، پلی اورتان، پوشش های اپوکسی، پوشش های آلکیدی و حتی پوشش های ضد زنگ می تواند از بروز خوردگی در لوله های فولادی جلوگیری نماید. اما جلوگیری از بروز تکان های شدید، ضربات فیزیکی و اصطکاک در لوله ها نیز می توانند در کاهش احتمال وقوع خوردگی لوله ها نقش داشته باشند. اگر قصد خرید لوله صنعتی را با ساختار فولادی دارید، می توانید با عایق کردن لوله ها با ورق های فلزی ساخته شده از فلزاتی مانند منیزیم و روی نیز میزان خوردگی در لوله ها را کاهش دهند.

لوله ترکیبی دو فلزی

در تولید انواع لوله های صنعتی – اتصالات صنعتی عموما از فلزات با ساختارهایی متفاوت استفاده می گردد. این لوله های ترکیبی دو فلزی نیز شکل دیگری از انواع اتصالات به کار رفته در صنایع مختلف می باشند. لوله استنلس استیل و لوله آلیاژی دو مدل از لوله هایی با ساختار فولادی دو فلزی هستند که در صنایع مورد استفاده قرار می گیرند. لوله استنلس استیل از جمله لوله هایی است که در برابر خوردگی از خود مقاومت بالایی نشان می دهد. در نهایت کاربران از این محصول می توانند برای انتقال انواع سیالات و گازها استفاده نمایند. لوله آلیاژی را نیز می توان نمونه دیگری از لوله های فولادی نام برد که در ساختار آنها از مواد دیگری مانند کروم، نیکل و منیزیم استفاده شده است. همین امر نیز سبب شده تا این لوله ها از نظر عملکرد در فعالیت های متعددی قابل کاربرد باشند.