یکی از بهترین و پرفروش ترین شیرآلاتی که در صنعت های مختلف مورد استفاده قرار میگیرد، شیر های چدنی است. به صورت کلی شیرآلات جزو اصلی ترین و اساسی ترین تجهیزات پایپینگ هستند که وظیفه قطع و وصل جریان سیالات را دارند. شیرآلات همانطور که گفته شد جزو مهم ترین اجزاء تاسیسات هستند که در صنایع مختلف، در موتور خانه ها، صنایع ساختمانی و … مورد استفاده قرار میگیرند و از آنجایی که سیالات با دما ها و فشار های مختلف در سیستم در جریان است، شیرآلات چدنی به خوبی این کار را انجام داده. در این مقاله از بلاگ ولو تجهیز به برسی شیرآلات چدنی میپردازیم.
ویژگی های شیرآلات چدنی
همانطور که گفته شد شیرآلات چدنی در مقابل دما، انواع سایش و خوردگی مقاومت بالایی دارند و از آلیاژ های مناسب برای ساخت آنها استفاده شده و به همین دلیل در صنعت های مختلف بسیار مورد استفاده قرار میگیرند. در زیر به چند نمونه از ویژگی های بارز این شیرآلات چدنی اشاره میکنیم.
مقاومت بالا: آلیاژ چدن به دلیل ساختار کریستالی خاصی که دارد، مقاومت بالایی در برابر خوردگی و سایش دارد.
طول عمر بالا: به دلیل مقاومت بالا، دارای طول عمر بالایی نیز هستند و پس از نصب تا مدت ها نیاز به تعمیر ندارند و نگهداری آنها نیز بسیار راحت بوده.
پایداری حرارتی: آلیاژ چدن میتواند در دماهای متفاوت مقاومت بالایی داشته و همچنین عملکردی مناسبی نیز داشته باشد. این ویژگی باعث شده تا برای کاربرد های مختلف مورد استفاده قرار بگیرد.
هزینه تولید: هزینه تولید شیرآلات چدنی معمولا کمتر از سایر آلیاژ ها بوده و به همین دلیل قیمت آنها نیز نسبت به سیار شیرآلات مناسب تر بوده.
کاربرد شیرآلات چدنی
همانطور که گفته شد شیرآلات چدنی با توجه به ویژگی هایی که دارند و همچنین قیمت مناسبی که دارند در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. شیرآلات چدنی به عنوان شیر فلکه چدنی در انواع سایز های مختلف و فشار های متفاوت طراحی و تولید شده که با توجه به نیاز و کارایی میتوان از آنها استفاده کرد.
کاربرد این شیرآلات بسیار متنوع بوده و در صنایع مختلف نفت و گاز، پتروشیمی ها، پروژه های آبرسانی، آب و فاضلاب، موتور خانه ها، تاسیسات ساختمانی، نیروگاه ها و انواع کارخانه ها مورد استفاده قرار میگیرند. این شیرآلات چدنی در تاسیساتی که مقاومت در برابر خوردگی و پوسیدگی مهم باشد، اهمیت دارند و این خاصیت مقاومت به دلیل وجود آلیاژ چدن است که شامل 95 درصد آهن، کربن و همچنین سیلیسیم (Silicon) است. آلیاژ چدن موجب استحکام شیر در برابر ساییدگی، ضربه و اکسیده شدن میشود که کاربرد این شیرآلات و همچنین پر فروش بودن آن در بازار را توجیه میکند.
در سیستم های آب و فاضلاب به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی سیالات اسیدی، در صنایع نفت و گاز برای انتقال نفت خام و گاز به دلیل مقاومت در برابر فشار و دماهای متفاوت، در صنایع شیمیایی که مواد و سیالات آنها خورنده بوده باز هم به دلیل مقاومت بالا و در سیستم های گرمایشی نیز مانند تهویه مطبوع به دلیل گایداری بالا در برابر حرارت از شیرآلات چدنی بسیار استفاده میشود.
از جمله کاربرد های دیگر این شیرآلات حداقل میزان سر و صدا در آنها بوده که آن را به یکی از گزینه های مهم برای انتخاب در ساختمان ها و مجتمع های مسکونی کرده است. و در آخر نیز یکی از مزیت های آن قیمت به صرفه بوده که موجب شده به محصولات پر فروش بازار تبدیل شود.
مزایا و معایب شیرهای چدنی فلنج دار و بدون فلنج
در ابتدای این مقاله نیز گفته شد که شیرآلات چدنی به دو دسته فلنج دار و بدون فلنج تقسیم میشوند که استفاده از آنها بستگی به سیستم مورد نظر و نیاز شما دارد. اگر به دنبال خرید شیرآلات صنعتی چدنی با اتصال محکم و تحمل فشار بالا هستید و همچنین فضای کای برای نصب را نیز دارید، بهتر است از شیرآلات فلنجی استفاده کنید و در مقابل اگر وزن کمتر شیر، هزینه پایین و نصب شیر در فضایی محدود برای شما اهمیت دارد، شیرآلات بدون فلنج برای شما مناسب خواهند بود. در ادامه به برسی مزایا و معایب هرکدام از آنها میپردازیم.
شیرآلات چدنی فلنج دار
مزایا:
- نصب و نگهداری آسان: به دلیل وجود فلنج نصب و همینطور جداسازی آنها برای تعمیر و نگهداری بسیار آسان تر بوده.
- اتصال محکم: شیرآلات فلنجی با استفاده از فلنج ها به لوله ها متصل میشوند که این نوع اتصال ها بسیار ایمن است.
- تحمل فشار بالا: این شیرها قادر هستند که فشار های بالا را تحمل کنند و برای انواع کاربرد ها و صنعت های سنگین مناسب هستند.
- طول عمر بالا: مواد چدنی این شیرآلات به همراه اتصال فلنجی در کنار یکدیگر باعث بالا رفتن طول عمر آنها و دوام بالایی این شیرآلات میشود.
معایب:
- هزینه بالا: هزینه ساخت و نصب این شیرآلات به دلیل وجود فلنج و پیچ های اتصال بیشتر است.
- وزن بالا: به دلیل وجود فلنج در این شیرآلات و جنس چدن، این شیر ها نسبت به انواع شیر های بدون فلنج وزن بالاتری دارند.
- اشغال فضای بیشر: و باز هم به دلیل وجود فلنج در این شیر ها، آنها نیاز به فضای بیشتری برای نصب دارند.
شیرآلات چدنی بدون فلنج
مزایا
- وزن کمتر: نداشتن فلنج در این شیرآلات و همچنین طراحی ساده، باعث کاهش وزن این شیرآلات شده.
- هزینه پایین: هزینه تولید و نصب این شیرآلات کمتر است زیرا به اتصالات اضافی ندارند.
- فضای محدود برای نصب: به دلیل نداشتن فلنج فضای کمی را اشغال میکنند.
معایب:
- اتصال با استجکام کمتر: اتصال این نوع شیرآلات به لوله ها، با استفاده از رزوه و جوش بوده که به خوبی و محکمی اتصال فلنجی نیست.
- نگهداری سخت: برای نگهداری و تعمیر، جداسازی این شیرآلات سخت و زمان بر است.
- تحمل فشار پایین: این شیرآلات چدنی بدون فلنج نمیتوانند به خوبی شیرآلات فلنجی فشار های بالا را تحمل کنند و در کاربرد های صنعتی سنگین، کمتر مورد استفاده قرار میگیرند.